Arrisku kardiobaskularreko faktore batzuk elikadurarekin hertsiki lotuak daude. Kolesterola eta obesitatea dira kontsumitzen dugun produktuen kantitatearekin eta kalitatearekin zerikusia duten faktoreetako bi. Elkarrizketa honetan, Ordizia Osasun Zentroko nutrizionista Ariane Núñezek martxoan "Zaindu, bihotz" kanpainaren barruan landu ditugun faktore horiek xehatu dizkigu, zeinarekin Asunción Klinikak gaixotasun koronarioak ekar ditzaketen gaitz hauei buruz ohartarazi nahi izan duen.
Bistakoa da elikadurak egundoko garrantzia duela osasun ona izateko.
Gaur egun, gure bizimodu sedentarioa eta gure elikadura okzidentala zenbait gaixotasunekin zuzenean erlazionaturik daude; adibidez, obesitatearekin, gaixotasun kardiobaskularrekin edo II motako diabetes mellitusarekin. Gehienak, elikadura osasuntsu eta bizimodu osasungarri batekin prebenitu daitezke.
Hala, elikadurak ezinbesteko garrantzia izango du arrisku kardiobaskularreko faktoreak gutxitzeko orduan.
Elikadurak ezinbesteko garrantzia du arrisku kardiobaskularra gutxitzeko orduan. Izan ere, frutetan eta barazkietan urria eta elikagai frijitu, gaileta eta opilen aberatsa den dieta eramateak gaixotasun kardiobaskularra izateko arriskua handitzen du.
Elikaduraren inguruan, arrisku kardiobaskularra saihesteko 5 aholku jarrai ditzakezu:
Esnekiak azukrerik gabe hartu (Azukre kontsumo altua diabetesa eta obesitatearekin erlazionaturik dago).
Lekaleen eta zereal integralen kontsumoa handitu eta haragi-prozesatuena gutxitu (Lekaleak koleterola maila egokian mantentzen laguntzen du).
Egunean zehar jan itzazu fruta eta barazki mota erbezdinetako 5 ale.
Egunero koipe osasungarria duten elikagaiak hartu; adibidez, Oliba olioa, fruitu lehorrak, ahuakatea, arrain urdin txikiak eta arrautzak.
Gozoak, opilak eta elikagai prestatuak saihestu (Kalitate-baxuko gantz eta gatz asko dute. Hauen kontsumo zuzenki erlazionaturik dago obesitatearekin eta gaixotasun kardiobaskularrekin).
Aipatu duzu obesitatea elikadurarekin hertsiki loturiko arrisku kardiobaskularreko faktorea dela. Zer da, eta nola egin daiteke aurre?
Giza gorputzean gantz edukiaren igoerak sortzen duen gaixotasuna da, hau da, gehiegizko gantz metaketa izatea. Gaixotasun hau, osasunean ondorio larriak izan ditzake, adibidez, diabetesa, arrisku kardiobaskularrak edo zerebrobaskularrak pairatzeko arriskua handitzen du. Elikadura osasuntsu bat jarraituz eta ariketa fisikoa eginez, obesitatea gutxitu daiteke.Pisua %10 jaitsiz, gaixotasun kardiobaskularrak izateko probabilitatea %20 inguru murrizten da. Arrazoi nagusia da, gorputzeko gantza murrizten denean, ateroma-plaken garapena ere murrizten dela; hori dela-eta, tentsio arteriala hobetzen da, odoleko gantza murrizten da (kolesterola eta triglizeridoak) eta azukre-maila ere hobetzen da.
Kolesterol txarra murrizteko neurri nagusiak zeintzuk dira?
Kolesterol maila altuak gaixotasun kardiobaskularrak garatzeko arriskua areagotzen du. Gehiegizko pisua edo obesitatea ez izateak eta ariketa fisikoa egunero egitea mesedegarriak dira kolesterol-mailak jaisteko edo maila egokian mantentzeko.
Elikadurari dagokionez, orain dela gutxi arte, arrautzaren kontsumoak kolesterola igotzen zuela usten zen, baina gaur egungo ikerketek hori gaitzetsi dute. Aurrekoan azaldu bezala, fruta, barazki, lekale eta fruitu lehorren kontsumoa handitzeak kolesterola jaisten eta maila egokian mantentzen laguntzen du.
Arrisku kardiobaskularrerako faktoreak ekiditeko garaian zein beste alor hartu behar dira kontuan?
Elikadurak garrantzi handia izan arren, beste arrisku faktore batzuk ere kontuan izan behar ditugu. Adibidez, hauek dira alda daitezkeen arrisku faktoreak: erretzailea izatea, kirola ez egitea (sedentarioa izatea) eta alkohol gehiegi kontsumitzea. Lehenengo faktorea aldatuz, hau da, tabakoa erretzeari utziz, gaixotasun kardiobaskularrak izateko arriskua murrizten da eta osasuna nabarmen hobetzen da. Egunero ariketa fisikoa eginez, gure osasuna nabarmen hobetzen da, hau da, obesitatea, diabetesa eta gaixotasun kardiobaskularrak pairatzeko arriskua txikiagotzen da. Izan ere, kirolarekin tentsio arteriala hobetzen da, odoleko gantza murrizten da (kolesterola eta triglizeridoak) eta azukre-maila ere hobetzen da.
Azkenik, alkoholaren kontsumoa gure osasunerako arriskutsua dela kontuan izan behar dugu. Izan ere, alkohola neurotoxikoa da eta, azkeneko ikerketetan ikusi den moduan, egunean alkohol-gradu gutxiko edarien (ardoa edo garagardoa, adibidez) bi dosi baino gehiago edateak arteria-presioa handitu egiten du, eta bihotz-muskulua, ahuldu. Beraz, alkoholaren kontsumoa murrizteak eta ez kontsumitzeak osasun mantentzen lagunduko du.
Garrantzitsua al da egunerokotasunean jan beharrekoak pauta batean izatea? Zergatik?
Nire ikuspuntutik, garrantzitsua da bi arrazoirengatik: Lehena eta nagusiena da plater osasungarriak aukeratuko dituzula,hau da, plangintza egiterakoan barazki gehiago aukeratzen dira. Bigarrena, denbora aurreztu dezakezula.
Asteko plangintzarekin, goiz batean hainbat plater nagusi aurreratu ditzakezu eta ondoren, tuperretan gorde, modu honetan egunerokotasunean lana aurreztuz. Honela, ez duzu aurrez prestatutako janarira jo behar izango.Gainera, jan behar duzuna soilik erosiko duzunez, elikagai-hondakina txikiagotuko duzu.
Zein da elikadura orekatua izateko gakoa?
Nire ustez, elikagai osasuntsuak jateaz gozatzea da elikadura orekatua izateko gakoa. Lehengo pausu bezala, plater osasuntsu desberdinak dastatuz haztea gomendatzen dizut. Adibidez, lekaleak barazkiekin jan haragiarekin baino, fruita zatitxoetan moztu eta jogurtarekin batera jan edo zereal integralak gosarietan sartu (Olo-malutak jogurta eta fruitarekin batera hartu).
Comentarios